یکى از دستاوردهاى بزرگ ماه رمضان توبه و انابه است؛ بازگشت به خداى متعال. در دعاى شریف ابى‏حمزه‏ى ثمالى میخوانیم: «و اجمع بینى و بین المصطفى و انقلنى الى درجة التّوبة الیک»؛ ما را به درجه و مقام توبه برسان که برگردیم. از راه کج، از عمل بد، از پندار بد، از اخلاق زشت برگردیم. در دعاى وداع ماه مبارک رمضان، امام سجاد به پروردگار عالم عرض میکند: «انت الّذى فتحت لعبادک بابا الى عفوک و سمّیته التّوبة»؛(1) این باب را باز کردى به روى ما که به سوى عفو تو بشتابیم، از نعمت عفو و رحمت تو بهره ببریم. این در، درِ توبه است؛ پنجره‏ى دلگشا به سوى فضاى مصفاى عفو الهى. اگر خداى متعال راه توبه را به روى بندگان باز نمیکرد، وضع ما بندگان گنهکار خیلى بد میشد. انسان تحت تأثیر غرائز انسانى، هوى‏هاى نفسانى دچار خطا میشود، دچار لغزش میشود و گناه میکند. هر کدام از این گناهان زخمى بر پیکره‏ى دل و جان ما وارد میکند. چه کار میکردیم اگر راه توبه نبود؟ (خطبه‏هاى نماز عید سعید فطر؛ 29/6/1388)

 در دعاى کمیل امیرالمؤمنین عرض میکند: «لا اجد مفرّا ممّا کان منّى و لا مفزعا اتوجّه الیه فى امرى غیر قبولک عذرى»؛ اگر مسئله‏ى عذرخواهى کردن و قبول عذر از سوى پروردگار کریم و رحیم نبود، چطور ما میتوانستیم از آنچه بر سر خود آورده‏ایم از گناه، از تخلف، از لغزش، از پیروى از هوى‏ها، از شر این همه بارهاى سنگین گناه، خودمان را خلاص کنیم؛ مفرّى نداشتیم، پناهگاهى نداشتیم. این پناهگاه را خداى متعال به روى ما گشوده است و آن توبه است. توبه را قدر بدانید.
 جوانى بر اثر جهالت از خانه‏ى پدر و مادر میگریزد و فرار میکند، بعد به آغوش پدر و مادر برمیگردد و با محبت آنها، با مهر آنها، با نوازش آنها مواجه میشود. این، توبه است. وقتى برمیگردیم به سوى خانه‏ى رحمت الهى، خداى متعال با آغوش باز ما را قبول میکند و میپذیرد. این بازگشت را که در ماه رمضان به طور طبیعى براى انسان مؤمن پیش مى‏آید، مغتنم بشماریم. من دیدم تصویر حضور جوانان را، نوجوانان را، زنان و مردان را، در ماه رمضان در جلسات دعا، در جلسات قرآن، در جلسات ذکر؛ این اشکهائى که در توجه به پروردگار بر چهره‏ها میغلتید و فرو میریخت، خیلى قیمت دارد، خیلى ارزش دارد. اینها توبه است. این توبه را نگه داریم. هوى‏پرستى ما، دلهاى سر به هواى ما دچار خطا و لغزش میشود. این فرصت را ماه رمضان در اختیار ما قرار داده است که بتوانیم خودمان را شستشو بدهیم. این شستشو خیلى ارزش دارد. این اشکها دل را شستشو میدهد، اما باید حفظش کرد، باید آن را نگه داشت. همه‏ى این دردهاى بزرگ، بیمارى‏هاى مهلک و خطرناک، یعنى منیت‏ها، کبرها، حسدها، تعدى‏ها، خیانتها، لاابالیگرى‏ها - که اینها بیمارى‏هاى بزرگ ما هستند - در ماه رمضان فرصت علاج پیدا میکنند، قابل درمان میشوند. خداى متعال توجه میکند و یقیناً توجه کرده است. ماه رمضان ما امسال ماه رمضان خیلى خوبى بود. مجالس - مجالس قرآن، مجالس ذکر، مجالس دعا، مجالس موعظه - حضور قشرهاى مختلف، گروه‏هاى مختلف اجتماعى، چهره‏ها و قیافه‏هاى گوناگون در این مجالس. چقدر انفاق در این ماه انجام گرفت، چقدر در طول این ماه مبارک از ضعیفان دستگیرى شد. اینها خیلى ارزش دارد. هر کدام یک عطرى به روح انسان میدهد، گشایشى براى انسان به وجود مى‏آورد. اینها را حفظ کنیم. من توصیه میکنم جوانها این دلهاى نرم را، این دلهاى نورانى را مغتنم بشمرند. در سنین بالا کمتر پیش مى‏آید، براى جوانها بیشتر پیش مى‏آید. این دلها را حفظ کنید. نماز اول وقت، حضور در مساجد، تلاوت قرآن، انس با قرآن، انس با ادعیه‏ى وارده‏ى از اهل‏بیت - که گنجینه‏ى معارف اسلامى است - را مغتنم بشمرید.